Kagaw

Kagaw
by: floydcab

Nabalaka gayud ang tanan. Dili lang diri sa atua sa Pilipinas kundi lakip na ang tibuok kalibutan tungod sa pas-pas nga pagkaylap aning kagaw sa AH1N1. Permiro gitawag kini ug Swine Flu Virus pero giusab (ni protesta ang mga baboy) kay gituohan nga gikan kini sa mga baboy. Natukiban sa ulihi nga ang kanhi lang diay ordinaryo nga Flu Virus o mas nailhan natu nga trangkaso, nga ni mutate o nagbag-o lang sa iyang genetic make up. Buot ipasabot nga bag-o siya nga strain sa Flu Virus pero dili na maarangan sa mga tambal nga kasagaran na nga ginatumar sa mga tawo ug trangkasohon.

Matabo lamang ang mutation ngadto sa mga simple organisms parehos aning mga Virus. Sa mas kumplikado nga organismo, sama sa mga sapat ug tawo, wala pa natukiban nga kaya pud mo mutate.

Pero matabo sa tawo ang mutation, o kining pag bag-o ug dagway. Kasagaran inig ka human ug eleksyon daghan kayo ang mag usab sa ilahang mga dagway. Kusog na kayo mo angkon nga sila pud mao ni, mao na, kusog na kayo mo papel. Naa bitaw panultihon nga; “there are many brave soldiers after the war”. Mao ni nga klase sa kagaw nga mas balantayan pa kaysa aning AH1N1.

Ang ni pasamot pa gayud sa kahimtang aning gikahadlokang kagaw sa AH1N1, mao ang presyo sa tambal niini. Dunay usa ka sikat nga brand sa tambal, tag 140-160 pesos man pud ang buok. Ang proceso sa pag deskita o testing,kanang gitawag ug “Swab Test” kung natakdan ba ang usa ka tawo ini, mo abot man pud ug 4,000 pesos. Unya mga 3 to 4 months daw ni pasalig ang mga dagku tigbuhat ug tambal nga duna na sila ma imbento nga vaccine o bakuna panguntra sa kagaw. Abi ninyo ug tag pila pud, 600-700 kada usa ka tuslok sa injection. Nunot pud nga ningsaka ang mga presyo sa face mask, hand sanitizer,ug rubbing alcohol.

Unsa kaha pud ni ang tanan. Usahay maka pangutana ra pud ni atong mga ordinaryong pang huna-huna unsa ba gayud sa likod ani. Dili ba kaha kini usa lamang ka dakung “conspiracy”? Kay nahug ra man sa usa ka dakung negosyo ang tanan. Syempre kung walay kagaw walay magmasakit, walay halin ang mga tambal ug uban pa.

Kaniadtong mga panahon mang hampol ra man ug Gabon o dahon sa Atis ang atung mga katigulangan kung dunay batyagon sa ilahang lawas. Ug dili pa luy-a luy-ahan o patutho-an kay lagi madala raman gud pud. Karon intawon, ambot lang basin nahurot na pud siguro ug putol ang mga gabon ug atis mao nga wala nay ika hampol. Dili ba kaha nahurot na pud ug himog tahu(salabat) ang mga luy-a. Basin pud nahutdan na pud ug malam-on ang manugtutho mao nga wala nay nag patutho. Kini lagi nag kaanam ug ka hi-tech ang paminsar sa tawo, nagka anam man pud ug ka hi-tech ang mga kagaw nga nag dala ug lain-laing mga sakit nga dili na masabtan.

Pero baya bisan unsa ka himsog sa tawo, mataptan ra gyapon ug kagaw. Labi na ug magtrabaho sa gobyerno o opisyal sa gobyerno.Dali ra natu dayon matataw ang panikas, pangawkaw sa kaban sa gobyerno,o uban pa. Hinuon kagaw pud na,.lisod pud na ug maoy mo takboy sa usa ka opisyal o trabahante sa gobyerno. Dili ra ma alinggatan dayon kining mga kagaw sa pirmi late mo sulod sa ubra, sige ug absent, duha ka oras mo snacks sa buntag, duha ka oras mo snacks sa hapon,mag sigeg tabi oras sa trabaho,mag sigeg pang nudlay, pang espiho oras sa trabaho,pang singkahan ang mga yano intawon nga cliyente labi nag mosimus nga mo tangka sa ilang lamisa o mga buhatan. Kagaw pud baya ni dili lang natu mabantayan o gituyo ba hinoon nga mataptan ani nga klase sa sakit.

Ni pagawas ug statement ang DOH(Department of Health), nga dili mag panic o malisang gayud pag ayo ang publiko. Andam ra ang gobyerno ug naa ra available nga ilahang serbisyo ug mga tambal(ambot lang pud kaha ug tinu-od ba) Mild ra ang kagaw, dili gayud bagsik(gamay ra ang porsyento sa fatalities o nangamatay). Mas magbantay pa ang mga tawo sa Dengue,sa SARS ug Ebola.

Pero kining ubang klase sa kagaw nga nahisgutan natu diri balantayan gayud kay naa ra kini aktibo sa palibot. Posible pa nga ang kagaw sa AH1N1 virus matambalan, dili na unya makamatay, pero kini sila nga klase, makapa luya gayud. Ambot lang pud kaha ug mausab pa ba ang tawo ug naa na siyay simtoma aning kagaw sa pagpanarabaho opisyal man kaha o ordinaryo lang nga trabahante?